Water

 

 
Diaserie ecologische watermaatregelen in Het Groene  Dak  
 
 

Afbeelding 1 - Overzicht project Het Groene Dak Utrecht Voordorp.  

 
 
Overzichtstekening in perspectief van Het Groene Dak: een ecologisch woningbouwproject in Utrecht (Voordorp) bestaande uit 40 huurwoningen en 26 koopwoningen. 
 
 

Afbeelding 2 - Thema water  
Naast  aandacht  voor  het  energiegebruik  en  het  gebruik  van  milieuvriendelijke  materialen,  heeft  het  aspect  water  bij  Het  Groene  Dak tijdens  de  planontwikkeling  veel  aandacht  gekregen.  Alvorens  in  te gaan op watermaatregelen die in Het Groene Dak zijn getroffen, wordt eerst ingegaan op de milieuproblematiek op watergebied. 
Afbeelding 3 - Black box waterproblematiek - Onderzoeksmodel A 

Een stukje theorie: een woning, een woonwijk of zelfs een hele stad is te beschouwen als een  zogenaamde  black  box  (onderzoeksmodel A). Er gaan stoffen in en er gaan stoffen uit, en ook van binnen gebeurd er van alles.  Als  we  het  black  box-model  invullen  voor  water  (onderzoeksmodel b) dan zien we 

Links de problemen aan de bron: 

  • verdroging door dalende grondwaterstanden 
  • landschapsaantasting door waterwinningswerken

Rechts de problemen in de put: 

  • waterverontreiniging 
  • verruiging van natuurgebieden 
  • verontreinigt rioolslib 
  • piekafvoeren bij hevige regenval met als gevolg riooloverstorten 
  • landschapsaantasting  door  overstromingen,  erosie,  en  zuiveringsinstallaties.

Extra informatie over verdroging:  
Nederland  is  een  waterrijk  land  maar  kent  toch  een  verdrogingsprobleem. Dit wordt veroorzaakt doordat industrie en  waterleidingbedrijven  in  kwetsbare  natuurgebieden  grote  hoeveelheden  grondwater  aan  de  bodem  onttrekken.  Ook  in  sommige  weidegebieden wordt   de   grondwaterstand   ten   behoeve   van   moderne   landbouw kunstmatig laag gehouden. Op sommige plaatsen wordt de verdroging veroorzaakt  door  wegzijging  van  water  naar  dieper  liggende  sloten, kanalen en polders in de omgeving. De verdroging als gevolg van daling van het grondwaterpeil heeft als gevolg dat veel planten verdwijnen die alleen in een nat milieu kunnen gedijen. Met deze planten verdwijnen ook veel dieren (insecten, amfibieën,  vogels).  De  problemen  rond  de  verdroging  zijn  niet  met  één enkele maatregel te bestrijden. Er zullen meerdere maatregelen tegelijk moeten worden genomen: zo zullen bedrijven om zichzelf te voorzien van  koel-  en  spoelwater  meer  en  meer  moeten  overschakelen  op gesloten watercircuits; in kwetsbare weidegebieden zal het grondwater niet langer kunstmatig moeten worden  verlaagd,  en  ook  in  de  huishoudens moeten we proberen tot een verdergaande waterbesparing te komen. Straks zullen we zien hoe dit laatste in Het Groene Dak vorm is gegeven. De praktijk van dit moment is dat men verdroging van gebieden tracht te bestrijden door zogenaamd gebiedsvreemd water binnen te laten. In bijna alle gevallen gaat het om de inlaat van vervuild rivier water, of verontreinigt water uit landbouwgebieden. Hierdoor verdwijnen vele zeldzame plantensoorten die alleen kunnen gedijen in schoon voedselarm water. Ervoor in de plaats komt de eentonigheid van snelgroeiende alles verdringende monoculturen van gras en brandnetels. Dit proces heet verruiging 

Extra informatie over verruiging: 
Voor het terugdringen van de verruiging is het op de eerste plaats zaak tot verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater te komen. Wanneer het water van rivieren als Rijn en Maas weer schoon is zal dat water  immers  minder  schade  aanrichten  als  het  wordt  ingelaten  in gebieden   met   watertekorten.   Daarnaast   moeten   er   maatregelen getroffen worden die er voor zorgen dat er in gebieden geen  watertekorten  ontstaan.  Dus  minder  waterwinning  voor  industrie  en  de huishoudens, en daarnaast proberen het water uit  het  natte  seizoen zoveel mogelijk vast te houden binnen het gebied. 

Extra informatie over watervervuiling: 
De verdroging is een probleem dat nauw samenhangt met dat van de watervervuiling. Door de watervervuiling zoeken waterleidingbedrijven hun  toevlucht  tot  het  schone  grondwater  dat  nu  nog in  de  bodem onder natuurgebieden is te vinden. Zou het oppervlaktewater echter schoon zijn, dan zou dááruit op eenvoudige wijze drinkwater gewonnen kunnen worden. In Het Groene Dak wordt niet alleen aan waterbesparing gedaan, maar wordt ook geëxperimenteerd met maatregelen om de waterverontreiniging terug te dringen. 

Extra informatie over riooloverstorten als gevolg van piekafvoeren: 
Een van  de  oorzaken  van  watervervuiling  zijn  de  zogenaamde  riooloverstorten.  In  Nederland  zijn  de  meeste  huizen  aangesloten  op  de riolering. In veruit de meeste gevallen wordt via dat buizenstelsel niet alleen afvalwater maar ook het regenwater afgevoerd. Als het nu heel hard regent kan de riolering de hoeveelheid water niet meer verwerken en stort deze over op speciaal daarvoor gecreëerde plaatsen. De complete  inhoud  van  de  riolering  komt  dan  in  het  oppervlaktewater terecht.  Dit  gebeurd  ongeveer  zes  keer  per  jaar  en  tien  tot  vijftien procent van het  vuil  bereikt  op  die  manier  de  rioolwaterzuiveringsinstallaties  niet.  Methoden  om  riooloverstorten  tegen  te  gaan  zijn: terugdringen van het verharde oppervlak waardoor minder regenwater in het riool terechtkomt; een apart buizenstelsel aanleggen  voor  de afvoer van het overtollige regenwater (dat heet een gescheiden stelsel); het opvangen van regenwater voor gebruik in bijvoorbeeld wasmachine en  toilet.  Riooloverstorten  zullen  minder  schadelijk  zijn  voor  het milieu  wanneer  het  afvalwater  minder  verontreinigd  is,  dit  kan  o.a. worden bereikt met het gebruik van composttoiletten. 

Gelukkig  zijn  er  in  Nederland  overal  waterzuiveringsintallaties  gebouwd  die  het  rioolwater  zuiveren  voordat  het  weer  in  de  natuur terechtkomt. Er kleven echter nadelen aan zo'n grootschalig systeem. Wanneer je grootschalig zuivert heb je te maken met een mengsel van stoffen afkomstig van zeer diverse bronnen. Hoe kleinschalig en dichter bij de bron je gaat zuiveren des te beter weet je met welke stoffen je te maken hebt. Hierdoor kun je gerichter te  werk  gaan.  Op  de  tweede plaats is zuiveren dicht bij de bron, bijvoorbeeld op wijkniveau of op het niveau van individuele woningen, minder anoniem waardoor meer mensen betrokken zullen raken bij de waterverontreinigingsproblematiek. Mensen raken bewust van hun gedrag en het aanpassen van het gedrag  wordt  direct  beloont  met  een  zichtbaar  of  meetbaar  betere waterkwaliteit. 

De watermaatregelen die we te zien zullen krijgen zijn in drie soorten onder te verdelen:  

  • waterbesparende maatregelen (waterbesparende kranen, douches en toiletten, gebruik van regenwater en composttoiletten) 
  • waterzuiverende  maatregelen  (grijswaterfilter,  vloeikas  en  plantenwaterzuivering begroeid met riet (ook wel helofytenfilter genoemd)
  • regenwatermaatregelen  (opvang  en  gebruik  van  regenwater  voor wasmachines en toiletten,  terugdringen  verhard  oppervlak  en  regenwaterbuffering door vijver en grasdaken. 
Afbeelding 4 - Normaalsituatie waterverbruik  
In een standaard project vergelijkbaar met Het Groene Dak zou 9000 m3 leidingwater  en  7300  m3  regenwater  binnenkomen.  Van  dit  water verdwijnt 13.150 m3 naar het riool. 
Afbeelding 5 - Waterverbruik Het Groene Dak  
Bij Het Groene Dak is als gevolg van de waterbesparing slechts twee derde van de hoeveelheid leidingwater nodig. Door het bufferen van regenwater gaat minder dan de helft (3.590 m3) naar de riolering. Van het  leidingwater  wordt  een  deel  na  gebruik  via  de  plantenwaterzuivering op het oppervlaktewater geloosd. Ook dit water hoeft dus niet naar de rioolwaterzuivering. De plantenwaterzuivering is minder groot uitgevallen dat oorspronkelijk de bedoeling was (slechts voor het afvalwater van 10  woningen).  Het  overgrote  deel  van  het  afvalwater (van 56 woningen) verdwijnt daarom in het riool (het getal van 6.370 m3 klopt dus niet meer). 
Afbeelding 6 - Waterbesparende kranen + waterbesparende douchekoppen 
Alle kranen zijn standaard voorzien van doorstroombegrenzers. Deze zijn verkrijgbaar in 6 en  9  liter  maximaal  per  minuut.  Zonder  doorstroombegrenzer kan er 15 liter water per minuut uit de kraan lopen. Natuurlijk  is  het  ook  mogelijk  om  water  te  besparen  zonder  doorstroombegrenzer, gewoon door de kraan niet ver open te draaien en niet te laten lopen tijdens bijvoorbeeld het afwassen of tandenpoetsen. Op  plaatsen  waar  regelmatig  een  vaste  hoeveelheid  water  gebruikt wordt voor bijvoorbeeld  het  laten  vollopen  van  de  afwasteil  of  een ligbad, hebben doorstroombegrenzers niet zo veel zin. De hoeveelheid water die gebruikt gaat worden staan dan immers toch al vast en een doorstroombegrenzer levert in dat geval alleen maar wachttijd op. Ook alle douches zijn van een waterbesparend type. Ze zijn er in 4 en 6 liter per minuut. Met waterbesparende douches wordt tevens energie bespaard,  er  wordt  immers  minder  warm   water   gebruikt.   Waterbesparende  douches  hebben  geen  zin  als  de  warmwaterbron  een keukengeiser is. Deze levert van zichzelf immers al weinig water. Niet alle  warmwaterapparaten  functioneren  goed  in  combinatie  met  een waterbesparende  douchekop  omdat  deze  soms   te   veel   tegendruk leveren. In Het Groene Dak zijn  sommige  douchekoppen  van  4  liter daarom vervangen door douchekoppen van 6 liter per minuut. 
Afbeelding 7 - Schema Gustavsberg toiletsysteem  
In  het  hele  project  van  66  woningen  is  een  waterbesparende  toilet volgens  het  Gustavsbergsysteem  geïnstalleerd.  Dit  systeem  is  oorspronkelijk ontwikkeld voor de hoogbouw maar wordt nu ook meer en meer in de laagbouw toegepast. Voor een normaal toilet is per spoeling tussen de zes en negen liter water nodig. Bij het Gustavsberg toilet kan de  hoeveelheid  spoelwater  worden  ingesteld  tussen  3,5  en  6  liter, afhankelijk van de ligging van het toilet ten opzicht van het riool. Bij Het Groene Dak was het nodig de toiletten op gemiddeld 4,5 liter af te stellen. 
 
Afbeelding 8 - Gustavsbergtoilet  
Het systeem bestaat op de eerste plaats uit de pot die uitgevoerd is als diepspoeler. De afvoerpijp is voorzien van een speciaal membraan dat er  voor  zorgt  dat  het  spoelwater  in  eerste  instantie  wordt  tegen gehouden, maar zich daarna plotseling opent, zodat het water in één keer in de afvoerbuis terechtkomt. 
Afbeelding 9 - Stroomversneller (nog in de doos)   
Afbeelding 10 - Stroomversneller in put  
Op verstoppingen te voorkomen is in de afvoerbuis naar de riolering een stroomversneller ingebouwd. De stroomversneller bestaat uit een vat van 18 liter dat zich d.m.v. hevelwerking periodiek in één keer leegt waardoor de riolering wordt doorgespoeld. Niet bij ieder woning  is een stroomversneller nodig omdat het apparaat op een dusdanige plek is  geplaatst  dat  tevens  het  afvalwater  van  andere  woningen  wordt doorgespoeld. Het afvalwater waarmee het vat zich vult is afkomstig van  de  laatste  woning  van  een  rij  woningen  die  clustergewijs  één aansluiting hebben op de riolering. 
 
Afbeelding 11 - Schema clustergewijze aansluiting op riool  
Langs  de  woningen  loopt  een  verzamelbuis  met  daarin  de  stroomversneller en steeds hebben zo'n 4 a 5 huizen clustergewijs één rioolaansluiting. Op  de  66  woningen  van  Het  Groene  Dak  zijn  er  8  aansluitingen. Door flink te besparen op rioolaansluitingskosten kon het systeem rendabel worden gemaakt. 
 
Afbeelding 12 - Voorfilterput regenwater op afstand  
Van de daken van de 4 grote woongroepswoningen wordt het regenwater naar twee regenwaterkelder geleid. 
 
Afbeelding 13 - Voorfiltering regenwater  
Het regenwater komt in eerste instantie in een verzamelput waarin het water door een grindbed loopt zodat het grof gezeefd wordt. Als de regenwaterkelder vol is, loopt  het  water  vanuit  deze  put  het  regenwaterriool in. 
 
Afbeelding 14 - Regenwaterkelder  
Daarna komt het water in een betonnen kelder onder de woning met een inhoud van 5000 liter. De functie van deze kelder is niet alleen het kunnen  aanleggen  van  een  flinke  voorraad  regenwater,  maar  tevens vindt hier bezinking van eventueel aanwezige verontreinigingen plaats. Om de 5 of 10 jaar zal de bodem de kelder dan ook van een sliblaag ontdaan moeten worden. Op de dia is rechts de aanzuigleiding van de pomp te zien en links de vlotter. Deze vlotter schakelt wanneer het peil in  de  kelder  te  laag  wordt.  Bij  laag  water  wordt  automatisch  een bepaalde  hoeveelheid  leidingwater  aan  de  kelder  toegevoegd.  Deze suppletie dient twee doelen. Op de eerste plaats wordt voorkomen dat bij  alle  apparaten  die  op  regenwater  draaien  ook  een  leidingwater- aansluiting nodig is. Twee waterkwaliteiten aansluiten op één apparaat (toilet  of  wasmachine)  is  namelijk  verboden.  Op  de  tweede  plaats voorkomt het drooglopen van en daarmee schade aan de pomp. 
Afbeelding 15 - Bovengrondse suppletie  
De suppletie van de regenwaterkelder (bij droogte) met leiding water dient  volgens  de  voorschriften  van  het  waterleidingbedrijf  op  een zichtbare plek en met een open onderbreking plaats te vinden. 
Afbeelding 16 - Hydrofoor installatie + fijnfiltering  
Het water wordt uit de regenwaterkelder gezogen en door middel van een zogenaamde hydrofoor op druk gehouden. Op dit apparaat zit een fijnfilter  gemonteerd  voor  het  uitzeven  van  kleine  deeltjes.  In  de praktijk blijkt deze zeef niet nodig. 
Afbeelding 17 - Hotfill wasmachine + sticker "geen drinkwater"  
Het  regenwater  wordt   gebruikt   in   wasmachines   voor   gezamenlijk gebruik.  De  wasmachines  gebruiken  het  regenwater  alleen  voor  de spoelgangen. Voor het hoofdwasprogramma wordt heet leidingwater uit de zonneboiler  onttrokken.  Dit  levert  een  elektriciteitsbesparing op. Dit zogenaamde hot-fill wassen is ook mogelijk met een geiser of combiketel. Volgens de voorschriften moeten alle regenwaterleidingen in het huis worden voorzien  van  een  sticker  "GEEN  DRINKWATER".  De leidingen   zijn   van   polybuteen   en   polyethyleen   omdat   koperen leidingen niet goed bestand zijn tegen zacht water. Voor het wassen voldoet zacht water uiteraard goed. 
 
Afbeelding 18 - Voorschakelapparaat  
Hot-fill  wassen  kan  met  een  echte  hot-fill  wasmachine  of  met  een gewone wasmachine in combinatie met een voorschakelapparaat. Dit voorschakelapparaat  kan  vooraf  zodanig  worden  ingesteld  dat  de wasmachine  voor  het  warme  programma-onderdeel  warm  of  heet water inneemt.
Afbeelding 19 - Hot-fill Asko wasmachine + zonneboiler  
Een echte hot-fill wasautomaat van het merk Asko met  twee  wateraansluitingen: heet én koud. Op de achtergrond het vat van de zonneboiler. 
Afbeelding 20 - Schema Clivus Multrum composttoiletten  
In  tien  woningen  (te  weten  in  twee  groepswoningen  met  ieder  5 eenheden) is niet het waterbesparende Gustavsbergtoilet geïnstalleerd maar  het  Clivus  Multrum  composttoilet.  Een  composttoilet  is  een toilet waar geen water aan te pas komt. De poep en de plas wordt niet weggespoeld maar valt via verticale buizen naar beneden in een composteur. 
Afbeelding 21 - Clivus Multrum toilet 
Zo ziet de zitting van het composttoilet eruit. Na het poepen wordt tevens een handje stro in het toilet gegooid. Via deze zitting wordt ook het GFT-afval in de container gegooid. Stro en GFT tezamen zorgen voor een goede koolstof/stikstof verhouding en een betere compostering. 
Afbeelding 22 - Clivus Multrum compostcontainer  
De container bevindt zich in een kelder die speciaal voor dit doel is aangelegd. Dit is het grootste type container en geschikt voor gebruik door 8 personen. Het materiaal vormt in de container een  hoop  die daar  composteert.  De  bodem  van  de  container  loopt  schuin  naar beneden.  Hierdoor zakt  de   composterende   massa   langzaam   in   de richting van het compostcompartiment.  Na  verloop  van  tijd  kan  de kompost er daar uit geschept worden. Veel is dit echter niet omdat de massa voor meer dan 90 procent inklinkt. 
Afbeelding 23 - Betonnen kelders composttoilet en regenwater (zwart) tijdens de bouw 
 
 
Afbeelding 24 - Clivus compostcontainer in de kelder 
 
 
Afbeelding 25 - Compact Composteur in projecthuis  
In twee woningen en in het projecthuis zijn composttoiletten van een veel kleiner  type  geïnstalleerd.  Voordeel  is  dat  er  geen  grote  bouwkundige aanpassingen nodig zijn. Voor  de  afvoer  van  het  overtollige vocht hebben deze toiletten een rioolaansluiting. Ook in het projecthuis (gezamenlijk huis op het binnenterrein) is een zogenaamde mini-composteur geïnstalleerd. Een klein type composttoilet  waarvoor   geen   bouwkundige   aanpassingen   vereist   zijn.   De container bevindt zich onder de verhoogde vloer. 
 
 Afbeelding 26 - Detail composttoilet projecthuis 1 (inmiddels opgeheven) 
Afbeelding 27 - Detail composttoilet projecthuis 2 (inmiddels opgeheven) 
 
Afbeelding 28 - Compact Composteur in driekamerwoning in C-cluster (ook inmiddels opgeheven) 
 
 
Afbeelding 29 - Schema grijswaterinstallatie  
In een  woning  met  een  composttoilet  wordt  nog  steeds  afvalwater geproduceerd. Dit zou gewoon op het riool gelost kunnen worden. Bij Het Groene Dak is echter gekeken wat de mogelijkheden zijn om dit water op verantwoorde wijze zelf te zuiveren en het daarna te lozen op de vijver op het binnenterrein van ons project. Afvalwater waar geen toiletwater bij zit wordt grijswater genoemd. Zit er ook toiletwater bij dan  wordt  gesproken  van  zwartwater.  Op  de  dia  is  te  zien  dat  het grijswater binnen eerst wordt voorgefilterd in een aëroob filter met daaronder een buffer/bezink-tank. Daarna wordt het water buiten in een plantenbed geleidt. Bij één woongroepswoning is dit een vloeikas en bij een andere woongroepswoning is dit een rietzuivering. 
Afbeelding 30 - Bouwtekening kelders (waarin geplaatst Clivus Multrum + grijswaterfilter) 
Afbeelding 31  - Schematische tekening grijswaterfilter + grofvuilzeef  
Het grijze afvalwater komt eerst  in  een  grofvuilzeef  terecht.  Daarna komt het in de buffer bezinktank terecht, en vervolgens wordt het over een aëroob bed geleid. 
 
 
Afbeelding 32  - Detail grofvuilzeef  
De  grove  delen  worden  afgevangen  in  een  grofvuilzeef.  Middels  een aftapkraan kan het slib dat zich hierin ophoopt één maal per half jaar worden  afgetapt.  Dit  slib  wordt  in  de  compostcontainer  van  het composttoilet gegooid. 
Afbeelding 33 - Beluchtingseenheid  
In het grijswaterfilter wordt het afvalwater belucht in een zogenaamd aëroob  filterbed.  Hierdoor  neemt  het  BZV  (biologisch  zuurstof  verbruik)  van  het  water  af  en  wordt  organische  stikstof  omgezet  in nitraat. 
 
 
Afbeelding 34 - Spatplaatjes in werking  
Een verdeelsysteem met spatplaatjes zorgt  voor  een  goede  verdeling van het afvalwater over het bed. 
 
Afbeelding 35 - Detail slibaftap bezinktank  
De fijne deeltjes bezinken in de bezinktank en vormen daar een sliblaag die eens per  jaar  moet  worden  afgetapt.  Ook  dit  slib  gaat  naar  het composttoilet. 
Afbeelding 36 - Overzichtsfoto installatie 
 
 
Afbeelding 37 - Schema plantenwaterzuivering  
Buiten komt het water in een infiltratieveldje van 70 vierkante meter dat  met  riet  is  begroeid.  Steeds  wordt  zo'n  200  liter  voorgezuiverd afvalwater over het oppervlak gepompt, waarna het langs de wortels van  de  rietplanten  door  de  grond  trekt.  Onder  in  de  plantenwaterzuivering liggen drainage buizen om het water weer af te voeren. De zuivering van het water vindt plaats in de bodem. Het riet dient voor de instandhouding van het bodemleven en om de bodem van zuurstof te voorzien. 
Afbeelding 38 - Plantenwaterzuivering  
De plantenwaterzuivering moet gezien worden als een grote plantenbak die middels een kunst-rubberen folie (EPDM) vloeistofdicht van de bodem is afgeschermd. 
Afbeelding 39 - Waterzuivering zwartwater op wijkniveau elders (Berlijn)  
Het zuiveren van zwart water is iets heel anders dan het zuiveren van grijs water. 
Afbeelding 40 - Schema vloeikas  
Bij de andere woning komt het afvalwater na voorzuivering niet in een rietveld maar in een vloeikas terecht. Dit is een plantenbed aan huis in een  kas.  Omdat  de  temperatuur  hier  gemiddeld  hoger  is,  kan  met minder vierkante meters worden volstaan. Het idee is om gewassen te kunnen telen en het afvalwater daarbij als meststof te gebruiken. De planten nemen een deel van de vervuiling uit het  water  op  en  deels wordt de vervuiling afgebroken door micro-organismen in de bodem. Het afvalwater wordt niet zoals bij de plantenwaterzuivering over het oppervlak gepompt maar vlak onder het oppervlak via een geperforeerde buis  in  de  bodem  geleid.  Ook  hier  wordt  het  water  na  zuivering onderin via een  drainagebuis  weer  verzameld.  Uiteindelijk  komt  het terecht in de vijver op het binnenterrein. 
Afbeelding 41 -  Vloeikas 
Afbeelding 42 - Waterdoorlatende verharding binnenterrein 
Om een bescheiden bedrage te leveren aan het probleem van de riooloverstorten is bij de aanleg van het binnenterrein van Het Groene Dak zo veel  mogelijk   gekozen   voor   water   doorlatende   verhardingen. Hierdoor trekt het water de bodem in en komt het niet in het riool terecht. 
Afbeelding 43 - Grasdak projecthuis  
Dit  is  het  grasdak  op  het  dak  van  het  projecthuis.  Ook  grasdaken hebben de eigenschap het regenwater vast te houden. Daken met gras hebben  nauwelijks  een  regenwaterafvoer  nodig.  Het  water  verdwijnt grotendeels  via  verdamping.  Dit  komt  ook  het  microklimaat  ten goede. 
Afbeelding 44 - Vijver binnenterrein  
Het water van de daken van de woning wordt gebruikt om de vijver op het  binnenterrein  van  water  te  voorzien.  Het  niveau  van  de  vijver fluctueert hierdoor enigszins. 
Afbeelding 45 - Groen op de plek van parkeerplaatsen 1  
Rondom   het   project   zijn   minder   parkeerplaatsen   aangelegd   dan voorgeschreven. Ook dit is een poging om het verharde oppervlak terug te dringen en tevens meer groen in de wijk te krijgen. Het autobezit in Het Groene Dak ligt onder het gemiddelde. Op 66 woningen zijn  er ongeveer 25 auto's. 
Afbeelding 46 - Groen op de plek van parkeerplaatsen 2  
Terugdringen van het autoverkeer is ook om ander redenen belangrijk. Het verkeer is een grote bron van verontreiniging van de straten met olie, zware metalen,  slijtsel  van  banden  en  remvoeringen,  enzovoort. Afspoelend  regenwater  is  hierdoor  vaak  zwaar  verontreinigd.  Decentraal  zuiveren  van  afvalwater  en  het  treffen  van   aparte   voorzieningen   voor   regenwater   (bijvoorbeeld   gescheiden   riolering   of opvang van regenwater in retentiebekkens)  heeft  weinig  zin  als  niet eerst allerlei diffuse bronnen van verontreiniging worden aangepakt. 
Afbeelding 47 - Zinken goten  
In Het Groene Dak is bijvoorbeeld gekozen voor goten van zink. Wel lekker  stevig  (in  tegenstelling  tot  kunststof  goten),  maar  ongunstig voor de kwaliteit van het  regenwater.  Een  beter  alternatief  zou  zijn houten goten bekleed met EPDM (kunstrubber). 
Afbeelding 48 - Waterverbruik in Het Groene Dak  1993 - 1997  
 

 
Terug naar beginpagina
 

 

 

Colofon

Het Groene Dak (HGD)
Simon Bolivarstraat 51 
3573 ZJ Utrecht 

Telefoon HGD: 030-2735979

Email HGD: groenedak@ision.nl

Website gemaakt door:  Michel Post 

Foto's: diverse leden van vereniging Het Groene Dak

Opmerkingen over de website naar het email adres onderaan de pagina www.groenedak.nl.

 

 Laatste keer bijgewerkt: november 2002