Onderwerpen:
 

Plantenwaterzuivering

Warmtewand

Vegetatiedak

Zwakstroom circuit!

Regenwater installatie

Tips voor kopers van een zonneboiler

Hotfill-wasmachine

Sluipverbruik

Vloerbedekking

Duurzaam isoleren

Werken aan het milieu

Een beetje tech-
nisch onderlegen en hart voor het milieu? In deze rubriek bied ik, als U aan deze kwalificaties voldoet,  een aantal interessante beschrijvingen van alternatieve technieken die rekening houden met het milieu. Van tips om zuiniger met water om te springen of zelf het huishoudelijk afvalwater te zuiveren tot het aanleggen van een warmtepomp. Echt moeilijk is het allemaal niet. Ik  laat U echter niet in de kou staan mocht U er toch niet helemaal uitkomen. Daarom staan er bij elk onderwerp ook nuttige adressen en boeken om U verder te helpen.

Een milieuvriendelijke vloer

Meestal zijn geld en persoonlijke smaak de belangrijkste keuzefactoren bij het aanleggen of stofferen van een vloer. In deze spijker wegen we ook het milieu mee.

Kies op de eerste plaats voor een vloer die lang meegaat. De milieuschade wordt dan over vele jaren uitgesmeerd. Harde materialen als massief hout, parket, lamellen, keramische tegels, natuursteen en linoleum scoren goed. Slijtage maakt ze niet direct lelijk. Zeil, laminaat en veel soorten vloerbedekking zijn vooral mooi als ze nieuw zijn. Kurk zit ertussenin.

Ook zul je vloeren waar je weinig op ziet minder snel willen vervangen. Lichte tinten dus alleen gebruiken als je het materiaal goed kunt schoonmaken of als je er zeer zorgvuldig mee omspringt. Kwetsbaar zijn katoen en de combinatie harde vloerbedekking - lichte kleur. Gangbaar geteelde katoen is overigens ook zeer milieu-onvriendelijk. Voor mensen die vaak verhuizen, vormen klampen een goede oplossing, gevlochten tegels en matten van bijvoorbeeld maisblad of biezen (goedkoop bij Ikea).

Een andere optie is een vloer die bestaat uit een 6 cm dikke laag kurk. Wollen en katoenen vloerbedekking krijgen meestal een Scotch Guard-behandeling. Dit milieu-onvriendelijk procédé maakt de vloerbedekking veel minder kwetsbaar voor vuil. Scotch Guard verklaart waarom vloerbedekking na de eerste keer reinigen veel sneller vuil wordt.

Kies voor natuurlijke materialen en pigmenten en mijd materialen die schadelijk stoffen bevatten of afgeven aan het binnenmilieu. Woonwinkels zijn gespecialiseerd in deze producten. Gewoon zeil (vinyl) is meestal van PVC gemaakt en bevat vele andere schadelijke stoffen, onder andere weekmakers. De firma Tarkett produceert vinyl zonder PVC.

Ook vloerbedekking, vooral losse tegels, en laminaat bevatten vaak PVC. Matten hebben soms een PVC rug. Bij de productie van vinyl en laminaat komen veel schadelijke stoffen vrij en laminaat geeft formaldehyde af. Door de lijm zijn lamelparket en kurklaminaat minder milieuvriendelijk dan massieve producten.

Op de rugzijde van vloerbedekking zit vaak polyurethaanschuim. Kies (ook bij linoleum) liever voor een juten rug of een rug van echte latex. Duroflor biedt een harde vloerbedekking van sisal aan zonder kunstlatex rug.
Linoleum bestaat uit een mengsel van lijnolie, hars, hout- en kurkstof en is dus een prima materiaal. Linoleum (Forbo, DLW) en kurk zijn wel weer dikwijls afgewerkt met een (zeer dunne) acryl toplaag. De linoleum van Linopur zonder zo'n toplaag is erg duur. Wollen tapijt zonder bestrijdingsmiddel (tegen motten) is verkrijgbaar bij de woonwinkels (Greenline).

Uit Finland komt papieren, gevlochten vloerbedekking onder de merknaam Woodnotes. Grondstof is een sterke houtvezel uit duurzaam beheerd bos. Deze vloerbedekking zou bijna net zo sterk zijn als cocos. Wel zijn de Woodnotes-vloerkleden geïmpregneerd met een waterafstotend middel. Er zijn maar liefst 58 dessins en 12 patronen verkrijgbaar.

Voor de verlijming van de verschillende materialen zijn gelukkig steeds meer watergedragen producten te koop. Ook deze kunnen echter schadelijk stoffen bevatten die tijdens en na het leggen van de vloer vrijkomen. Een goed (maar duur) alternatief vormen de lijmen van Auro op basis van plantaardige bindmiddelen voor tegels, parket, linoleum, vloerbedekking en behang. Of universele lijm voor alle toepassingen. Leinos produceert universele lijm op basis van natuurlatex.

Linoleum kan met speciale technieken los worden gelegd waardoor het verhuisbaar wordt. Ook parket met messing en groef hoeft niet gelijmd te worden. Tapijt met een juten rug kun je spijkeren en spannen. Ook tweezijdig klevend plakband kan een alternatief zijn voor lijm. 

Koop geen parket van hout dat uit niet duurzaam beheerde bossen komt. In weerwil van wat verkopers vaak beweren, komt alleen hout met het FSC-keurmerk uit gegarandeerd goed beheerde bossen. Tropische alternatieven zijn Aziatisch eiken (rubberhout) en bamboe-parket. Het beste kun je echter kiezen voor Europese houtsoorten, afkomstig uit productiebossen: vuren, grenen, lariks, esdoorn, beuken, berken, kastanje. Voor zwaar belaste vloeren zijn beuken, eiken en essen het meest geschikt.

Sloopbedrijven verkopen tweedehands vloerdelen voor zo'n ƒ 25,- per vierkante meter. Na schuren en lakken kun je een prachtig resultaat behalen. De lak kan op natuurlijke basis zijn (Auro of Aquamarijn) of op waterbasis (bijvoorbeeld Traelyx). Minder milieubelastend is impregneren met lijnolie en afwerken met was. Of eerst tweemaal impregneren met een mengsel van universele impregneerolie en vloerimpregneerlak van Auro en daarna een laag harde was aanbrengen. Houd de vloer daarna regelmatig bij met vloeibare was.

Nog milieuvriendelijker, en goedkoop, is een behandeling met speciale zeep (te koop in woonwinkels) of gewone groene zeep. Bevochtig eerst het gladgeschuurde hout met water dat is verzadigd met kalk. Smeer de gedroogde vloer in met een geconcentreerd sopje. De kalk gaat een verbinding aan met de zeep en er ontstaat een beschermende laag. Het hout blijft er onbehandeld uitzien maar is afwasbaar.

Zowel onder harde als zachte vloerbedekking wordt vaak een ondertapijt gelegd. Als ondertapijt bij parket hebben cellulose platen, kurk, kokosvilt, zachtboard, rubber (liefst natuurrubber) en houtvezelcement de voorkeur boven bijvoorbeeld polystyreenplaten. Onder zachte vloerbedekking is het bij een cementen vloer niet nodig om een ondervloer te leggen. Er zijn namelijk weinig oneffenheden. Wil je er toch een, leg dan hardboard- of houtvezelcementplaten. Let er wel op dat de platen niet verlijmd zijn. Nieuw is ondertapijt van vlas (Isovlas).

Een doe-het-zelfoplossing, alleen geschikt voor betonnen of andere stevige stenen vloeren, is de Afrika-vloer. 
Meng poederklei met gekookte lijnolie tot ze zo dik is als yoghurt. Breng het mengsel met kwast of roller zo gelijkmatig mogelijk aan op de vloer. Het drogen gaat zeer langzaam. Pas na vier dagen kun je de vloer voorzichtig betreden. Echt hard wordt hij nooit. Je kunt met verschillende kleuren klei werken of met witte klei waaraan je pigment toevoegt. Beschadigingen kun je gemakkelijk bijwerken. Het eindresultaat zal altijd vrij donker zijn.
Een heel harde vloer kun je maken door met een spaan een zeer dunne laag cement aan te brengen. Neem alleen cement met water (geen zand). Strooi voor heel creatieve resultaten tijdens het uitsmeren pigment op de vloer, bijvoorbeeld ijzeroxide. Door de vloer af te werken met was maak je hem mooi glanzend.

Is de grondwaterspiegel blijvend laag, dan kun je een vloer van leem leggen. Zo'n vloer is kruipruimteloos en circa 50 cm dik. Breng eerst een laag van 10 cm vette leem aan en stamp die zeer goed aan; hij is bedoeld om vocht te weren. De tweede laag is 25 cm dik en moet de capillaire opstijging tegengaan. Hij bestaat uit zeer grof grint (diameter 6 cm). Laat daarna een 10 cm dikke isolatielaag volgen van leem met stro of andere houtige vezels. Vervolgens een laag van 4 cm leem gemengd met zeer fijn gehakseld stro. Breng al deze lagen zorgvuldig aan. Daarna is het tijd voor lagen met steeds fijnere vezels en steeds meer gekookte lijnolie. Laat de laatste (dunne) laag alleen bestaan uit klei met lijnolie. Op de stevige leemondergrond kan nog een houten vloer worden gelegd.

Voor vloerbedekking bestaan er (nog) geen milieukeurmerken. Voor tapijten met het Rugmark-keurmerk zijn geen kinderen uitgebuit. Verder is er het internationale GUT-keurmerk, dat echter qua bestrijdingsmiddelen en zware metalen niet erg streng is. In Nederland geeft het PIT-keurmerk (Product-Informatie-Tapijt) onder meer informatie over waar het tapijt van gemaakt is, maar het vermeldt niets over de milieu-aspecten.

Het bedrijf Donau Tufting staat garant voor milieuvriendelijke producten. Handelsmerk: Greenline. Inzet: natuurlijke materialen en controle op schadelijke stoffen.
 
 

Atrium, Wielakkerstraat 14, 6811 DB Arnhem, tel. 026-3510204.
Atrium, Daalseweg 109, 6521 GG Nijmegen, tel. 024-3234541.
Van Binnen, Mariniersweg 1, 3011 NB Rotterdam, tel. 010-4370563.
Trepein, Bloemendalsestraat 53, 3811 ER Amersfoort, tel. 033-4759565.
Natuur in Vorm, Terheydenstraat 3c, 4811 AW Breda, tel. 076-5229517.