|
Onderwerpen: Tips voor kopers van een zonneboiler
Werken aan het milieuEen beetje
tech-
|
Duurzaam isoleren 'Milieuvriendelijk isoleren' klinkt misschien wat dubbelop. Isoleren is immers altijd goed? Maar het heeft wel degelijk zin om ook naar de milieu- en gezondheidsaspecten van het gebruikte materiaal te kijken.
Het beste isolatiemateriaal voor alle toepassingen bestaat niet. Op natte plaatsen kunnen problemen ontstaan met isolatiematerialen van organisch materiaal. Is er extra geluidsisolatie nodig, dan moet je kiezen voor massa en vallen materialen als tempex en Tonzon-folie af. Onder dampdichte daken (bitumen, zink, EPDM) geven damp-open materialen of kieren tussen dampdichte plaatmaterialen zonder dampremmende laag condensproblemen. Is er weinig ruimte (zoals in de spouwmuur van oude huizen), dan vallen materialen met een lage isolatiewaarde af. Bij bepaalde constructieve eisen (zoals een beloopbaar dak) geldt dat voor zachte, indrukbare materialen. Naast de isolatiewaarde zijn kortom ook andere bouwfysische eigenschappen van het materiaal van belang. Er zijn minerale, organische en kunststof isolatiematerialen. We bekijken ze een voor een. Organische materialen bevatten geen giftige stoffen. Ook kost de productie weinig energie - die komt van de zon. Nadelen zijn veelal de prijs en de kwetsbaarheid voor vocht. De isolatiewaarde steekt niet ongunstig af tegen die van glaswol, steenwol of piepschuim.  CelluloseIsolatiemateriaal van cellulose krijg je door oud papier te vermalen tot wollige vlokken. Met een speciale machine kunnen holle ruimten in wanden (bij houtskeletbouw) of dakconstructies helemaal worden volgespoten. Door toevoeging van een klein beetje water wordt de cellulose wat plakkerig en kan het ook tegen verticale halfopen wanden worden gespoten, die daarna met plaatmateriaal kan worden dichtgemaakt. Isoleren met cellulose leent zich goed voor renovatie omdat je ook onregelmatig gevormde en slecht toegankelijk ruimten kunt vullen. Boorzouten (15 tot 20 procent) beschermen het materiaal tegen brand, schimmel en ongedierte. Cellulose is niet toepasbaar in natte bouwdelen zoals spouwmuren.
Steico-Cell is de merknaam van een nieuw isolatiemateriaal dat sinds november 1996 in Duitsland wordt geproduceerd van zuivere houtvezels. Ook dit materiaal kan worden aangebracht met een luchtslang. Anders dan cellulose uit krantenafval bevat Steico-Cell geen inktresten en is het boorzout-gehalte gereduceerd tot 1 procent. HennepNieuw op de markt (uit Frankrijk) is isolatiemateriaal van hennep. Het is in verschillende dikten in plaatvorm verkrijgbaar.
Vlasdekens lenen zich vooral goed voor isolatie in de holle bouwdelen tussen balken. Vlas kan 20 procent van het eigen gewicht aan vocht opnemen en weer afgeven - gunstig voor het binnenklimaat. Net zo min als hennepteelt vraagt vlasteelt veel kunstmest of bestrijdingsmiddel. Het niet-giftige ammoniumsulfaat zorgt voor brandwerendheid en schimmelresistentie.
Toepassingen: ter opvulling van wanden, onder houten vloeren, onder dakbeschotten en onder vloerbedekkingen.
Isolatiemateriaal van katoen is gemaakt van nieuwe, niet-biologische katoen. Juist bij de verbouw van katoen worden zeer veel bestrijdingsmiddelen gebruikt. De milieuvriendelijkheid van grote hoeveelheden katoen als isolatiemateriaal is daarom twijfelachtig. Voordelen van kunststoffen zijn de (soms zeer) hoge isolatiewaarde, vormvastheid en lage prijs. Nadeel is de giftigheid van allerlei toeslagstoffen, bijvoorbeeld om het materiaal brandwerend te maken. De broomverbindingen die hiervoor worden gebruikt, zijn veel gevaarlijker dan de boorzouten in cellulose-isolatie. Tonzon-folieEen heel bijzonder isolatiemateriaal is het dunne, glimmende polyester/aluminiumfolie van Tonzon. Door het aanbrengen van verschillende lagen kun je met heel weinig materiaal een hoge isolatiewaarde behalen. De isolerende werking wordt veroorzaakt door reflectie van warmtestraling en, in mindere mate, doordat je gesloten luchtkamers creëert. Het materiaal is onder meer te gebruiken in de kruipruimte, tegen binnenwanden en rond leidingen. Op basis van hetzelfde principe wordt inmiddels op kleine schaal (niet door Tonzon) geëxperimenteerd met 'gewoon' zilverpapier. Resultaten nog niet bekend.
Voordeel van polystyreenplaten (piepschuim, EPS) is de hoge isolatiewaarde. Cfk's zijn bij de productie niet nodig (wel pentaan) en ook is maar weinig grondstof nodig om EPS te maken. Volgens de producent doordat het voor het grootste deel uit lucht bestaat. Toch gaat nog altijd 0,1 procent van alle aardolie in Nederland op aan de productie van EPS. Het materiaal bestaat voor 0,1 procent uit het giftige styreen maar de concentratie blijft ver onder de maximaal toegestane waarden. Als brandvertrager wordt hexabromocyclododecane (HBCD) gebruikt (1 procent). Volgens de producent komen bij de verbranding van kurk, wol of zelfs hout meer schadelijke stoffen vrij (echter geen HBCD!). Naar de gezondheidsrisico's van HBCD is nog nauwelijks onderzoek gedaan. Pur-schuimPolyurethaanschuim heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Met een dunne laag bereik je al veel. Onoverkomelijk probleem is echter het gebruik van de zogenaamde 'zachte' chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk's) bij de productie. Deze dreigen algemeen geaccepteerd te raken als vervangers van 'harde' cfk's. Beide tasten echter de ozonlaag aan. Minerale isolatiematerialen worden in Nederland het meest toegepast. Ze zijn niet duur en goed bestand tegen vocht. Perliet en steenwol zijn populair vanwege de hoge brandwerendheid. Van glas- en steenwol is het nadeel dat ze jeuk veroorzaken.
De winning van (fossiele) schelpen is in principe duurzaam omdat de voorraad steeds opnieuw wordt aangevuld. Voor het transport is echter veel energie nodig. Met een laag schelpen verbeter je het klimaat in kruipruimtes, vooral door het positieve effect op de vochthuishouding. Schelpen trekken namelijk geen vocht aan en ook vindt er in een schelpenlaag geen capillaire opstijging plaats.
Een andere oplossing voor natte kruipruimten vormen korrels van gebakken klei (argexkorrels). Deze korrels hebben een vergelijkbaar effect op de water- en warmtehuishouding in kruipruimten als schelpen. Argexkorrels zijn echter poreus waardoor de warmte isolerende eigenschappen beter zijn. De capillaire opstijging van water in de laag poreuze korrels blijft beperkt tot 22 millimeter als ze in het water liggen en tot slechts 16 millimeter vanaf een 'natte' ondergrond. Door het gebruik van argexkorrels wordt de kruipruimte warmer en droger. Hierdoor wordt de relatieve vochtigheid lager en neemt de kans op condensvorming af. Om tot voldoende warmte isolatie te komen is de aanbevolen dikte van de aan te brengen laag 127 mm in droge kruipruimten, 143 mm in natte kruipruimten zonder water, en 149 mm in natte kruipruimten met water (vermeerderd met de maximale hoogte van het water). De warmteweerstand van een dergelijke laagdikte bedraagt R=1,3. Om ook tot voldoende afscherming van vocht te komen is de aanbevolen dikte van de aan te brengen laag 228 mm in natte kruipruimten zonder water, en 234 mm in natte kruipruimten met water (vermeerderd met de hoogte van het water). De warmteweerstand van een dergelijke laagdikte bedraagt overigens R=1,8. (Bron: TNO-rapport 95-BBI-R063)
In de bouwsector bekend als een onbrandbaar en milieuvriendelijk isolatiemateriaal met een hoge drukvastheid. Grondstof is perliet, een vulkanisch gesteente. Het wordt tijdens de productie tot korrels vermalen, door verhitting geëxpandeerd en vervolgens na menging met glaswol en cellulosevezels (afkomstig van oud papier) verwerkt tot vochtige platen. De in een droogtunnel gedroogde platen worden vervolgens verzaagd. Om de platen ongevoeliger te maken voor vocht, vervangen minerale vezels steeds vaker de cellulose.
Heraklithplaten zijn gemaakt van grove houtwol gebonden met magnesiet. Ze worden vooral veel gebruikt om plafonds brandwerend te maken (en van een goede akoestiek te voorzien). Heraklith-platen met een kern van piepschuim, steenwol of purschuim hebben een hogere isolatiewaarde.
Harde platen van 100 procent glas in schuimvorm
kunnen dienen als waterkerende laag (bijvoorbeeld in een dak). Ze zijn
waterdicht, isoleren goed en hebben een groot dragend vermogen.
Hoe goed isoleert welk materiaal?
Wat is isolatiemateriaal?
Cellulose
Hennepdekens
Heraklith-platen
Houtvezelplaat
Houtwol
Katoen
Kleikorrels
Kurk
Polystyreen
Riet
Schelpen
*Isoschelp b.v. Postbus 142, 9250 AC Burgum
Schuimglas
Vlas
|
